Nieuwe grenzen...

In een tijd waarin de wereld in snel tempo globaliseert en grenzen in toenemende mate irrelevant worden, hebben grenzen onmiskenbaar de wind in de rug: of het nou gaat om een muur in Mexico, allerhande onafhankelijkheidsbewegingen of de Brexit, men lijkt meer dan ooit de neiging te hebben om zijn eigen territorium af te bakenen. Als je dan staat bij de muur van Hadrianus, bedenk je dat er al eeuwen lang niets nieuws onder de zon is. En dat je er maar het beste om kunt lachen... 

Mi casa...

Leuk hoor, al die reisschetsen maar waarom niet eens een schets van je eigen huis - vooral als je in een rijksmonument woont? Deze week ben ik er dus eindelijk maar eens voor gaan zitten. Ik werd er meteen mee geconfronteerd dat het ook eigenlijk gemakkelijker is om op reis het uitzicht te schetsen, want bij je eigen pand zie je genadeloos de punten waarop je in je tekening een loopje neemt met de werkelijkheid. Maar het was aangenaam om voor de verandering eens naar je eigen leefomgeving te staren... 

Dit was overigens niet de eerste keer, onderstaand een oudere tekening, destijds met het uitzicht op een zomerse avond vanaf de bank in onze vers aangelegde tuin. 

We are the dead...

Toen aan Serge Gainsbourg gevraagd werd wat hij las, antwoordde hij dat hij niet meer de leeftijd had dat hij las, maar dat hij herlas. Ik ben zelf ook weer begonnen met favoriete boeken herlezen, in de gedachte dat het weinig logisch is om van een boek te zeggen dat het een van je favoriete boeken is als het twintig jaar of meer geleden is dat je hem gelezen hebt. Na La Peste van Albert Camus ben ik nu bezig met Nineteen Eighty-Four van George Orwell; beide gingen prachtig in elkaar over. Ik weet niet precies wanneer ik Nineteen Eighty-Four voor het laatst gelezen heb, maar het is waarschijnlijk niet deze eeuw geweest. In elk geval voordat ik kennis had gemaakt met andere meesterwerken die er vrij direct op geïnspireerd zijn zoals Brazil van Terry Gilliam of Diamond Dogs van David Bowie. Net na het overlijden van Bowie was mijn antwoord op de vraag wat mijn favoriete nummer was van de maestro zonder al te veel nadenken We Are The Dead, waarvan de titel rechtstreeks is overgenomen uit Nineteen Eighty-Four en dat de paranoïde sfeer van het boek mooi ademt ("Oh dress yourself my urchin one, for I hear them on the stairs /Because of all we've seen, because of all we've said"). Voordat ik het boek uit de kast pakte bedacht ik nog dat ik ooit tijdens een - ongetwijfeld buitengemeen boeiende - vergadering een tekening had gemaakt met een scene uit het boek. Ik wist alleen niet waar hij was gebleven. En zie daar, ik bleek hem keurig in het boek geplakt te hebben... 

Sketches of Scotland

Vorige zomer hielden we het nauwelijks uit in een bloedheet Italië. De kinderen wilden graag een koelere bestemming - daar wisten we wel wat op. Dit jaar dus Schotland en inderdaad, we hebben een flinke hittegolf overgeslagen. Het hoogtepunt was toch wel het eiland Mull, waar we bij toeval aan de prachtige minder toeristische zuidkant belandden, met schapen op de weg en zeehonden rustend op de rotsen in de baaien. Dat vroeg om een tochtje met mijn Moleskine en balpen. Het eerste plaatje was een prachtig gestrand (?) bootje vlak naast ons huis, het tweede het dichtbij gelegen dorpje Bunessan, met typische Schotse huisjes naast een schattig eenvoudig kerkje, en het derde ons uitzicht, dat werkelijk geen moment hetzelfde was, naar gelang de weersomstandigheden en het moment van de dag. Ik had ook een 'bullet journal' bij me, waarvan ik eerlijk gezegd niet zo goed begreep wat de bedoeling was. Uiteindelijk werd het een soort plakboek voor treinkaartjes en bieretiketten, met hier en daar een schetsje van ons uitzicht met een greep uit de bak kleurpotloden van de kinderen. Hiertussen ook een plaatje van ons eerdere uitzicht in de highlands, in het dorpje Tomintoul. Dat uitzicht was voortdurend in beweging: er sprong een konijn langs, er ging een paard voor staan of er begon een jonge koe een staarwedstrijd. Dat bedoelen ze in het Frans met het mooie onvertaalbare woord 'dépaysement'. 

Throne of Games

Ik ben een van die mensen die de laatste maanden met samengeknepen billen op de rand van de bank heeft gezeten voor het laatste seizoen van Game of Thrones (en overigens een van de weinigen die niet luidkeels verontwaardigd is over de slechte kwaliteit van het slot). De stap was dus klein om in mijn reeks cartoons de inmiddels terugkerende archeoloog te laten opdraven die wel vaker mijn 'nerdy' grappen heeft begeleid. Ik had dit plaatje al bedacht voor het zien van de laatste aflevering, dus was erg ontstemd dat er (*spoiler alert!*) aan het einde daarvan niets overblijft van de IJzeren Troon. Dit heb ik voor deze bescheiden hommage maar even genegeerd. 

Mijn plaatje ontlokte overigens aan de hoofdredacteur van het blad de vraag wat de grap precies was, en leidde tot de welkome suggestie om er een titel bij te zetten die al enigszins in de juiste richting leidde. Die moeite had ik me een paar jaar eerder nog kunnen besparen; die cartoon vereiste een stuk minder kennis voor ingewijden... 

De heks en de kerk

Zo loop je op een mooie lente-ochtend door Bratislava het nog stille oude centrum door en later aan de andere kant van de snelweg die de stad wreed doorklieft op de hellingen richting het slot dat de stad domineert. Voor de Slowaken is het een feestdag, bevrijdingsdag, wat naar gelang het tijdperk en de politieke overhand verschoven is van door de Russen naar door de Amerikanen; wel altijd van de Duitsers. Het is een feestdag maar toch wordt er achter mij driftig getimmerd en geslepen op de steigers langs de muren rond het kasteel. Gegrepen door het vredige tafereel van dit kleine kerkje met op de achtergrond het stadscentrum, besluit ik in het hotel mijn moleskine te gaan halen. Voor de Sint-Nikolaaskerk staat een bronzen standbeeld van een (overigens ravissante) heks omringd door kraaien en een uil. Haar ranke vormen staan in mooi contrast met het sobere kerkje erachter. En dat op zijn beurt weer met de uitbundig vergulde torenspits van de kathedraal beneden. Het is niet onopgemerkt gebleven. 

Cursed wall

Het overlijdensbericht van Ben Vranken heeft me behoorlijk geschokt. Deze gerenommeerde striptekenaar gespecialiseerd in knoestige figuurtjes is jarenlang mijn medecartoonist geweest in het Archeologie Magazine. De laatste jaren stonden we steevast in dezelfde spread, hij met een hele bladzijde, ik met een vierkantje - verschil moet er wezen. Het voorgaande nummer zag mijn plaatje er dan ook eenzaam uit, zonder zijn bladzijde ernaast. Hij zal wel een deadline gemist hebben, denk je dan, totdat het afschuwelijke bericht via je computerscherm de wereld in geslingerd wordt. Ik was in al die jaren aardig gehecht geraakt aan Bens tekeningen: waar mijn plaatjes traditionele cartoons zijn, die met meer of minder succes op zijn minst een glimlach willen uitlokken, was hij daar helemaal niet mee bezig. Hij nam een hele pagina om een verhaal te vertellen in een soort gecombineerde tekening, waarachter duidelijk de diepgaande interesse in de materie schuilde. Het toeval wilde dat ik op het moment van dat vreselijke nieuws net zelf voor een deadline zat, dus ik besloot om bij wijze van hommage een tekening te maken in zijn stijl - niet per se zijn tekenstijl (het moest geen persiflage worden), maar wel geïnspireerd op zijn manier van vertellen. Het was meteen een mooie gelegenheid om een verhaal van vele jaren geleden uit te werken, dat ik in mijn korte baanwerk nooit de juiste plaats had kunnen geven.

De Engelse vertaling van de cartoon werd overigens met veel enthousiasme ontvangen door mijn collega's in Groot-Brittanië, die goed bekend zijn met het verhaal van de 'Abbey Wall' in Port Talbot. Er zijn zelfs heuse spookverhalen aan verbonden, zoals dat hoort in de Angelsaksische wereld. De tekening kreeg dus een tweede leven in de krant van de UK-tak van ons staalbedrijf. Dat onze PR-man in zijn koppen altijd iets te veel op zoek is naar woordspelingen zij hem vergeven...

Porte Dijeaux revisited

Ik grijp in een hotelkamer wel vaker mijn Moleskine om het uitzicht op te krabbelen. Dat onze hotelkamer in Bordeaux bij het Place Gambetta vlak boven een terras was gesitueerd was laat in de avond niet zo'n best idee, maar verder was het een feestelijk gezicht om vanuit het raam uit te kijken op de Porte Dijeaux. En ik heb natuurlijk niet de kans voorbij laten gaan om hem na te tekenen.

Nu wil het geval dat ik eind vorige eeuw een strip heb gemaakt die zich afspeelde in Bordeaux en waarin de hoofdpersonen ook rond het Place Gambetta liepen. Ik heb toen nog keurig met een geodriehoek de Poort nagetekend van een foto, dat zich enigszins wreekt in het gebrek aan detail. Als detail loopt er een gast op de voorgrond met een t-shirt van Noir Désir, een band die uit Bordeaux komt. Dat was nog voordat ze een hit in Nederland hadden met Manu Chao. En ook voordat Bertrand Cantat als moordenaar te boek stond. Er is veel water door de Garonne gestroomd in de tussentijd. Maar voor een stadspoort die er staat sinds 1748 is dat een vloek en een zucht...